سال 94 عام الحزن قرآنیان

آیت‌الله خزعلی/کسب رتبه در مسابقات قرآن در 60 سالگی 

آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی، در سال 1301 در بروجرد به دنیا آمد. شاید بسیاری از افراد این روحانی برجسته را به خاطر عضویت در شورای نگهبان و فعالیت‌های سیاسی که داشت، بشناسند، اما بد نیست بدانید که این روحانی برجسته به لحاظ فعالیت‌های قرآنی نیز دستی بر آتش داشت، وی صاحب تفسیر «انوار جاودان» بود که در بحث‌های خود بحثی روشمند ارائه داده بود، نگارش کتاب «حمد» از دیگر آثار وی بود که با موضوع نگرشی بر نکات تفسیر سوره حمد و برخی نکات نوشته شد. علاوه بر همه اینها وی حافظ کل قرآن کریم بود و برای ترویج حفظ قرآن کریم نیز در سال 1365 در حالی که بیش از 60 سال سن داشت در مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران شرکت و حائز رتبه دوم آن مسابقات شد. وی در بامداد چهارشنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۴ پس از یک دوره طولانی بیماری و کهولت سن درگذشت. 
مهرماه نامهربان 
با پشت سر گذاشته شدن فصل تابستان دردناک‌ترین روزهای ممکن برای جامعه قرآنی در راه بود، روزهایی که در آن هر روز انتظار خبر زنده ماندن یا عروج تعدادی از قاریان و حافظان قرآن کریم که در سرزمین امن الهی به سر می‌بردند را داشتیم.
هنوز ساعاتی از دومین روز مهرماه نامهربان نگذشته بود که خبری منتشر شد که ترس و دلهره و واهمه را مهمان خانه‌های خانواده‌های حجاج سرزمین وحی کرد. این خبر چیزی جز کشته شدن تعداد زیادی از حجاج سرزمین وحی نبود. در این فاجعه غم‌انگیز که تبعات آن روزها ادامه داشت هفت تن از فعالان قرآنی کشورمان عروجی شهادت‌گونه داشتند.

حسن دانش/قاری دیار قنات، قنوت و قناعت

قاری بین‌المللی کشورمان که سابقه کسب چندین رتبه در مسابقات بین‌المللی در سطح جهان اسلام را دارد،‌ متولد 10 تیرماه 1365 در شهر یزد بود، وی سال 1387 ازدواج کرده و دارای دو فرزند دختر چهار و پنج ساله است. وی سال 80 مقام اول مسابقات کشور در مقطع شکوفه‌ها را کسب کرد و پس از آن از سال 81 در مسابقات کشوری که به میزبانی شیراز برگزار شد ورود پیدا کرد. این حضور به غیر از دو دوره تا سال 1393 که رتبه اول مرحله کشوری مسابقات قرآن اوقاف را کسب کرد ادامه داشت، تا در سال‌های حضور خود در عرصه مسابقات تجربه حضور در 11 دوره را به دست بیاورد.
حسن دانش دارای رتبه‌های ملی و بین‌المللی متعددی است که از جمله آنها می‌توان به کسب رتبه اول مسابقات قرآن زیر 16 سال در سال 1380،‌ نفر ممتاز مسابقات قرآن کشور عربستان در سال 1380،‌ نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن کشور تونس در سال 1391 و نفر اول سی‌وهفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کشور در سال 1393 اشاره کرد. 
وی پس از اینکه موفق به کسب رتبه اول مسابقات بین‌المللی قرآن ایران در سال 94 شد، به عضویت کاروان قرآنیان اعزامی به سفر حج درآمد تا در ایام حج مبلغ قرآن و تشیع در بین حجاج باشد، اما در فاجعه منا که روز دوم مهرماه به وقوع پیوست،‌ عروجی شهادت گونه داشت. پیکر این قهرمان قرآنی روز 13 مهر بر روی دستان مردم مؤمن یزد تا آستان امامزاده جعفر(ع) تشییع شد.

محسن حاجی حسنی

متولد 1367 در مشهد بود، تلاوت را از سه سالگی آغاز کرد، سومین و آخرین فرزند پسر خانواده‌ای قرآنی بود که الفبای قرآن را در محضر پدر و برادر بزرگتر خود فرا گرفت. محسن حاجی‌حسنی کارگر تنها سه بار در مسابقات قرآن شرکت کرد و حاصل آن دو رتبه اول و یک رتبه دومی بود. وی اولین رتبه اول خود را در 14 سالگی و در مسابقات سراسری قرآن شکوفه‌ها کسب کرد، در همان سال به عنوان نماینده ایران در مسابقات قرآن عربستان نیز شرکت کرد. 
وی به صورت افتخاری قاری و موذن حرم مطهر امام رضا(ع) نیز بود و تلاوت و اذان صبح‌های چهارشنبه حرم توسط وی اجرا می‌شد. از معدود قاریان ایرانی بود که پس از اسمش لقب نیز می آمد، در بین قاریان به یوسف قاریان ایران معروف بود.
با حضور در مسابقات مالزی پس از 9 سال ایران را صاحب رتبه اول این مسابقات کرد و همین افتخارآفرینی باعث شد تا اسم این قاری نیز در زمره یکی از اعضای کاروان قرآنیان اعزامی به سرزمین وحی قرار بگیرد. اعزامی که مشکلات و موانعی بر سر راه آن قرار گرفت اما همه آنها را پس زد و نهایتاً در روز دوم مهرماه و در فاجعه منا عروجی شهادت گونه داشت.

امین باوی/صاحب صدای ملکوتی

تک خوان گروه بود،‌ خطیبی توانا که در تمامی آبادان چهره‌ای شناخته شده و اگر نگوییم خوش‌صداترین، یکی از خوش‌صداترین اعضای گروه تواشیح باقرالعلوم(ع) بود، متأهل و دارای دو فرزند پسر است. ‌وی در قسمت حراست لوله و گاز شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران کار می‌کرد،‌ سه برادر و یک خواهر دارد. مهدی دغاغله یکی از اساتید برجسته علم قرائت قرآن کشور در مورد این گروه و صدای امین باوی گفته بود که بعید می‌دانم تا 10 یا 20 سال آینده چنین صدایی هم از نظر فنی و هم از نظر معنویت ظهور کند.  
محمدسعید سعیدی‌زاده
متولد سال 1358 بود در 15 سالگی و زمانی که نوجوان بوده است،‌ بعد از مراجعه به گروه تواشیح «عترت» آبادان و شنیدن پاسخ رد از مدیر آن گروه به او می‌گوید: «یک گروه تشکیل می‌دهم و اول شدن ما را در کشور نیز خواهی دید»،‌ یک سال بعد و در سال 1375 سعیدی‌زاده اقدام به راه‌اندازی گروه باقرالعلوم(ع) می‌کند تا از آن سال به بعد به طور رسمی فعالیت این گروه آغاز شود. نکته جالب ماجرا اینجاست که چند سال بعد از راه‌اندازی گروه تواشیح خودشان، گروه تواشیح عترت از هم می‌پاشد و گروه باقرالعلوم(ع) یکه‌تاز تواشیح در آبادان می‌شود. سعیدی‌زاده هیچگاه نمی‌دانست که گروه باقرالعلوم(ع) غم انگیزترین و البته متفاوت‌ترین سرنوشت را در بین تمامی گروه‌های تواشیح خواهد داشت. 
کسب رتبه توسط این گروه در مسابقات سراسری تواشیح و ابتهال در سال 92 باعث شد تا در سال 94 نام این گروه در فهرست اعضای کاروان اعزامی قرار بگیرد تا آخرین اجراهای خودشان را در سرزمین وحی و در جوار بیت‌الله الحرام انجام دهند. شناسایی پیکر سعیدی‌زاده ماه‌ها به طول انجامید، اما سرنجام در بهمن‌ماه شناسایی و طی مراسمی در آبادان به خاک سپرده شد.
فواد مشعلی/سرنوشتی متفاوت 
یکی دیگر از اعضای گروه تواشیح باقرالعلوم(ع) که در فاجعه منا عروجی شهادت گونه داشت، فواد مشعلی بود. وی سرنوشتی کاملاً متفاوت از دیگر اعضای شهید شده کاروان قرآنی اعزامی به سرزمین وحی داشت، تنها عضو این کاروان بود که پیکرش در شهر مکه ماند و در همان جا دفن شد، البته این امر با رضایت خانواده صورت گرفت. وی به همراه محمدسعید سعیدی‌زاده جزء آخرین افرادی بودند که پیکرشان آن هم به واسطه آزمایش «دی ان ای» شناسایی شد.
مشعلی متولد 16 مهر سال 1365 بود، ‌زمانی فقدان این مبتهل برجسته بیشتر غمناک می‌شود که بدانیم وی تنها فرزند خانواده مشعلی بوده و قرار بوده است تا بعد از بازگشت از سرزمین وحی تشکیل خانواده بدهد. افتخار زندگی وی نیز اجرای تواشیح در محضر رهبر معظم انقلاب بوده است. 

ابوالفضل علامی/قاری متخلق

 

خبرهای بد پائیز 94 تمامی نداشت. شامگاه روز 16 آذرماه زمانی که بیشتر خبرها حول روز دانشجو می‌چرخید، خبر دیگری جامعه قرآنی کشورمان را در بهت فرو برد. یکی دیگر از اساتید قرآنی کشور دار فانی را وداع گفته بود و این برای جامعه قرآنی کشورمان که تا آن روز از سال عزیزان بسیار زیادی را از دست داده بود، قابل هضم نبود. خبر هم چیزی جز درگذشت استاد ابوالفضل علامی نبود، استاد اخلاق‌مدار قرآنی کشورمان در سن 57 سالگی و در حالی که جامعه قرآنی هنوز به وی نیاز داشت، بر اثر ایست قلبی به لقاءالله پیوست. 
استاد ابوالفضل علامی در سال 1337 در استان قم دیده به جهان گشود. وی در سال 1359  وارد حوزه علمیه قم شد و از اساتید بنامی همچون آیت‌الله محفوظی کسب فیض کرد. آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن کریم،۳ جلد، قرآن کریم ویژه آموزش ترجمه و مفاهیم، ویرایش علمی قرآن حکیم، کتاب معلم، راهنمای تدریس آموزش ترجمه ومفاهیم قرآن، کتاب مربی، راهنمای تدریس قرآن کریم ویژه آموزش ترجمه و مفاهیم حوزه علوم قرآنی، آداب تلاوت قرآن کریم، زبان قرآن حوزه علوم قرائت و پژوهشی در علم تجوید تنها بخشی از آثار این استاد برجسته قرآنی کشورمان بود. 

محمد غفران‌نیا

محمد غفران‌نیا، یکی دیگر از فعالان قرآنی کشورمان بود که فعالیت‌های وی نیز در عین گستردگی زیر سایه فعالیت‌های فرزندش «وحید» قرار گرفته بود. وحید غفران‌نیا از حافظان کل قرآن کریم است که مقام‌های بین‌المللی زیادی را برای کشورمان به دست آورده است. پدر وی متولد سال 1339 بوده و به صورت ناگهانی دچار ایست قلبی شده و در نهایت 27 دی‌ماه به لقا‌ءالله پیوست. به مناسبت درگذشت این فعال قرآنی آیت‌الله‌العظمی جعفر سبحانی از مراجع تقلید عظام پیام تسلیتی صادر کردند. 

حمیدرضا عباسی/صاحب یک افتخار بزرگ

حمیدرضا عباسی 39 ساله و متولد زنجان بود، قسمت این قاری جوان کشورمان عروج بر روی تخت بیمارستان آن هم بعد از یک دوره چند روزه کما بود. وی در عرصه بین‌‌المللی مقام سوم مسابقات بین‌المللی قرآن کویت و مقام چهارم مسابقات بین‌المللی قرآن مالزی را نیز به دست آورده بود. عباسی قاری قرآن حرم امام رضا(ع) بود و این امر را بزرگترین افتخار زندگی خود می‌دانست. عباسی سال 1389 هم به مقام سوم مسابقات کشوری قرآن کریم که به میزبانی استان یزد برگزار شد، دست یافت و با کسب این مقام به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران به مسابقات بین‌المللی مالزی اعزام شد. 
وی در حالی که مسابقات سراسری قرآن در استان کرمانشاه را پشت سر گذاشته بود برای داوری مسابقات قرآن بسیج استان سمنان به همراه حمید شاکرنژاد عازم این استان شد که در بین راه و در روز نهم دی‌ماه دچار سانحه شدند، در این حادثه هرچند حمید شاکرنژاد جان سالم به در برد، اما حمیدرضا عباسی به کمایی چند روزه رفت و پس از آن وادعی تلخ با جامعه قرآنی داشت.

آیت‌الله محمد شجاعی

آیت‌الله محمد شجاعی، مفسر قرآن و استاد اخلاق و از شاگردان علامه طباطبایی هفتم دی‌ماه به دلیل کهولت سن دارفانی را وداع گفت. وی در شهریور 1320 هجری شمسی در یکی از توابع شهر زنجان در خانواده روحانی متولد شد. 
وی در سال 1335 از زنجان، به قم هجرت کرد و در دروس امام خمینی(ره)، آیت‌الله محقق داماد و علامه طباطبایی شرکت کرد. در سال 1346 به زنجان بازگشت و جلسات  مباحث معارفی و تفسیر خود را آغاز کرد. بعد از انقلاب به‌عنوان نماینده مردم زنجان در دوره اول مجلس شورای اسلامی انتخاب شد و در دو دهه 60 و 70 شمسی در تهران جلسات تفسیر قرآن و مباحث اخلاقی را ادامه داد.
برخی از آثار وی شامل معاد یا بازگشت به سوی خدا، انسان و خلافت الهی، اسماء حسنی، خواب و نشانه‌های آن، بازگشت به هستی، عروج روح، قیام قیامت، مواقف حشر، چراغ هدایت و ضیافت حقیقی است. همچنین رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی رحلت این استاد اخلاق پیام تسلیتی صادر کردند. 
مواعظ و مباحث اخلاقی این عالم ربانی در کتاب‌هایی همچون ضیافت حقیقی، چراغ هدایت، طریق نظری تزکیه، طریق عملی تزکیه، معاد، رساله محبت، کیمیای وصال‌، بقیةالله و پنج رساله منعکس شده است.

صدیقه محمدی/ کهنسال‌ترین مربی قرآن

صدیقه محمدی آچاچیلویی، کهنسال‎ترین مربی مکتبخانه‌‎ای قرآن در ایران در آستانه ۱۱۰ سالگی، شامگاه روز جمعه ۱۸ دی ماه در شهر آچاچی میانه چشم از جهان فانی فرو بست و به دیار باقی شتافت. وی متولد سال 1285 بود. این بانوی بهشتی، قرآن‏‌خوانی و قرآن‏‎آموزی را از پدر فاضلش ملا میرزا محمدعلی از شاگردان ملا محمدباقر خلخالی فرا گرفت و با تبدیل منزلش به مکتبخانه، بیش از ۸۰ سال از عمر ۱۰۹ ساله‎اش را به تربیت فرزندان قرآنی در زادگاهش آچاچی می‎پرداخت.  وی سال 1387 به عنوان خادم برگزیده قرآن در استان آذربایجان شرقی انتخاب و تجلیل شد.

فرج‌الله سلحشور/ کارگردان قرآنی

فرج‌الله سلحشور یکی دیگر از چهره‌های قرآنی کشورمان بود که البته ارادت خود به قرآن را در قالب هنر به نمایش درآورده بود. این کارگردان قرآنی کشورمان که در سال‌های اخیر با بیماری سرطان ریه دست و پنجه نرم می‌کرد، از 27 دی‌ماه به دلیل از کار افتادن ریه‌هایش در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بقیه الله (عج) بستری بود و بامداد روز شنبه هشتم اسفندماه در بیمارستان درگذشت. او متولد سال 1331 بازیگر، چهره‌پرداز، نویسنده، تهیه کننده و کارگردان ایرانی بود که فعالیت هنری خود را با بازی در فیلم توبه نصوح (1361) آغاز کرد. ساخت سریال «یوسف پیامبر» یکی دیگر از آثار این کارگردان قرآنی بود که بر اساس یکی از قصه‌های قرآن ساخته شده بود.

سیدجلال متقی موسوی

سید‌جلال متقی‌موسوی از معلمان پیشکسوت قرآنی شهر تهران شب گذشته، 30 بهمن دار فانی را وداع گفت. وی متولد سال 1307 در اقلید فارس بود که در خردسالی پدرش را از دست داد، شغل پدر را که کشاورزی بود، ادامه داد و در سن 13 سالگی اولین کلاس قرآن خود را دایر کرد. استادسیدجلال متقی‌موسوی مؤسس مکتب قرآن و عترت و معلم قرآن بود که حدود یک قرن به آموزش قرآن پرداخت. وی را به عنوان «مبتکر فن و روش تفکیک و بخش‌خوانی آموزش قرآن کریم» می‌شناسند و از خردادماه سال گذشته به دلیل سکته مغری و لمس شدن بخشی از بدنش در بستر بیماری بود.

محمدتقی ارغوانی/ خبرنگار شهید قرآنی

عروج در سال 94 تنها محدود به اساتید و قاریان قرآنی کشورمان نبود، یکی از خبرنگاران قرآنی کشورمان نیز در سال 94 در فهرست عروج کننده‌های این سال قرار گرفت. شهید محمدتقی ارغوانی، شهید مدافع حرم و خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن روز 22  بهمن سال جاری در جنوب حلب به شهادت رسید. وی که 41 سال سن داشت، صاحب یک فرزند 12 ساله به نام امیرحسین بود. پیکر وی سرانجام در روز 27 بهمن‌ماه در خاک آرام گرفت. 

آیت‌الله باقر النمر/حافظ کل قرآن

فعالیت‌های سیاسی وی بر سایر فعالیت‌هایش سایه انداخته بود و شاید همین موضوع باعث شود که بسیاری از قرار گرفتن این شیخ در فهرست فعالان قرآنی درگذشته در سال 94 تعجب کنند. وی حافظ کل قرآن بود و همین نیمه پنهان این مرد سیاست بود که کمتر به آن پرداخته شده است. شیخ نمر فقیه شیعه عربستانی بود که در پی اعتراضات شیعیان عربستان در سال ۲۰۱۲ بازداشت شد و در روز چهارشنبه ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ دادگاه جنایی عربستان سعودی به دلیل اقدام علیه امنیت ملی و محاربه، به «اعدام با شمشیر و به صلیب کشیده شدن در انظار عمومی» محکوم و در ۲ ژانویه ۲۰۱۶ اعدام شد. اعدام وی سبب واکنش گستردهٔ منفی در منطقه و سازمان‌های مستقل بین‌المللی شد. 

متولی عبدالعال/ صاحب سبک در 13 سالگی

سید‌متولی عبدالعال، 26 آوریل سال 1947 میلادی در روستایی واقع در استان الشرقیه در کشور مصر متولد شد. در هفت سالگی حافظ سه جزء و در 12 سالگی کل قرآن را حفظ کرد. وی از همان شروع تلاوت در کودکی از سبک مصطفی اسماعیل و عبدالباسط استفاده کرد، اما نکته‌ای که وی را از بسیاری از قاریان متمایز کرد ارائه سبکی نوین در تلاوت در سن 13 سالگی توسط سید‌متولی بود. این قاری نامدار اولین‌بار سال 1370 به همراه مرحوم شحات محمد انور به کشورمان سفر کرد و به جز تلاوت در محافل مختلف در مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران هم داوری کرد. آخرین‌بار ماه مبارک رمضان سال گذشته میهمان ملت ایران بود که در سفرش به مشهد مقدس تلاوت‌های زیبایی در حرم امام رضا(ع) به یادگار گذاشت. وی سرانجام در روز 25 تیرماه و در حالی که 68 سال داشت دار فانی را وداع کرد و تشنگان کلام وحی را از شنیدن تلاوت‌های جدید خود محروم کرد.

غلوش/ خاطره‌ساز

مرگ مصطفی غلوش، قاری برجسته مصری که اذان شیعی‌اش با آن تحریرهای نرم و دلنشین برای ما ایرانی‌ها بسیار لذتبخش است، برای هیچ کس باور کردنی نبود، اما این قاری برجسته مصری نتوانست بهار دیگری را ببیند و در آخرین روزهای سال 94 دار فانی را وداع گفت.  وی ۵ ژوئیهٔ ۱۹۳۸ (برابر ۱۴ تیر ۱۳۱۷) در غرب کشور مصر متولد شد. او از سنین نوجوانی از حافظان قرآن بوده ‌است. تلاوت سوره احزاب این استاد که در ایران با زیبایی هرچه تمام‌تر اجرا شده است را می‌توان به عنوان نماد و سمبل تلاوت‌ها و نماینگر سبک وی در تلاوت قرآن دانست، تلاوتی که در آن مقام صبا را با ظرافت فنی خاصی اجرا می‌کند. غلوش از صدایی بم و با طنین بسیار زیبا برخوردار بود و در تلاوت‌های خود حتی تا دو اکتاو صوتی را به اجرا می‌گذارد. وی به طور معمول حالت طرب‌گونه‌ای را در دل‌های مخاطب بوجود می‌آورد که البته این معلول تحریرپذیری صدای استاد در این پرده است. ما ایرانی‌ها به خاطر اذان شیعی و به کار بردن عبارت «صدق الله العلی العظیم» ارادت ویژه‌ای نسبت به این قاری برجسته مصری داریم. وی سرانجام در سن 77 سالگی و پس از طی یک دوره بیماری در روز 15 بهمن ماه درگذشت.

استاد احمد عامر/تلاوت شورانگیز در 80 سالگی

روز اول اسفندماه نیز یکی دیگر از قاریان برجسته مصری دار فانی را وداع گفت تا این سال نه تنها برای جامعه قرآنی ایران که برای قاریان مصری نیز عام‌الحزن باشد. با درگذشت این قاری برجسته مصری شمار قاریان درگذشته مصری در این سال به عدد سه رسید. شیخ احمد محمد عامر از مشهورترین قاریان جهان اسلام و شیخ‌القراء استان الشرقیه مصر بود که در سن 89 سالگی دارفانی را وداع گفت. احمد عامر تاکنون چندین بار به ایران نیز آمده و بارها در مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به عنوان داور شرکت کرده بود. هنوز تلاوت ماندگار این قاری برجسته مصری در سال‌ 1392 در محضر مقام معظم رهبری در ذهن‌ها به یادگار مانده است.
قطعا از میان ما در سال 94 افراد دیگری هم بودند که انس با قرآن کریم داشته و همیشه در محضر کلام الهی حاضر بودند، شما نیز می‌توانید اسامی این عزیزان سفر کرده را نیز در قسمت نظرات بینندگان درج کنید. تا یاد همه این عزیزان گرامی داشته شود.